Sosyal medya, iyi ya da kötü yönleriyle, içinde yaşadığımız modern, birbirimize internet ile bağlı olduğumuz çağda hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmiş durumda.

Bu su getirmez gerçek, sosyal medyanın düşüncelerimizi etkilemek için eşsiz bir güç olduğu anlamına geliyor.

Öte yandan sosyal medya insanların şu anda karşı karşıya olduğu giderek artan bir sorun haline gelmiş durumda. Özelikle asılsız haberler çoğu insanların bakış açılarını manipüle ediyor.

Ecole Polytechnique Federale de Lausanne‘nin (İsviçre Lozan Federal Teknoloji Enstitüsü) yaptığı araştırmaya göre Türkiye’deki Twitter trendlerinin neredeyse yarısı sahte bir şekilde üretiliyor.

Esasen net olarak Türkiye’deki gündemin %47‘si sahteyken bu oran dünyada %20 civarında.

Öte yandan üretilen bu haberlerin çoğu bir güvenlik açığı sebebiyle botlar tarafından oluşturuluyor.

Türkiye’ye odaklanan EPFL‘nin Bilgisayar ve İletişim Bilimleri Fakültesi‘nin araştırmasına göre Twitter’ın “Trending Topics” (TT) kısmına karar veren algoritmada bir güvenlik açığı söz konusu.

İsviçre Lozan Federal Teknoloji Enstitüsü araştırmacıları, çalışmalarında “kısa süreli suni kamuoyu saldırıları” olarak adlandırdıkları “sosyal medya platformlarının popüler hesaplarına yönelik devam eden saldırıları” ortaya çıkardılar.

Suni kamuoyu oluşturma, kamuoyunu etkilemeye çalışan sahte kampanyaları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

Araştırmaya göre, seçilen bir konu veya anahtar kelime, bu saldırılar aracılığıyla, sahte etkinlik olarak adlandırdıkları şey aracılığıyla yapay olarak tanıtılıyor. Başarılı olduğunda, konu popüler görünüyor ve Troller faaliyetlerini hemen siliyor.

İsviçre üniversitesinden araştırmacılar, test amaçlı olarak sosyal medya platformu Twitter’ı seçtiler ve 108.000‘den fazla hesap tarafından desteklenen 19.000‘den fazla sahte trendi gözlemlediler. Bunlar, kimlik bilgileri çalınan kişilerin hesapları olan sahte ve güvenliği ihlal edilmiş hesapları içeriyordu.

Twitter trend manipülasyonu nasıl çalışır?

Twitter’ın etiket (#) üzerine kurulu trend sistemi, belirli bir zaman aralığında en çok paylaşılan konuları, sözleri veya popüler etiketleri alıp liste haline getiriyor ve kullanıcılara bu listeyi sunarak güncel konulardan haberdar olunmasını sağlıyor.

Teoride oldukça masum görünen bu sistem ne yazık ki, araştırmalara göre yıllarca kötü amaçlar üzerine kullanıldı ve daha kötüsü, kullanılmaya devam ediyor.

Araştırmaya göre, bu yeni tür suni kamuoyu saldırısı, Twitter’ın küresel “En İyi 10” trendinin en az %20‘sini oluşturuyor ve çoğu zaman otomatik botlar tarafından oluşturuluyor.

EPFL Bilgisayar ve İletişim Bilimleri Fakültesi’nin Türkiye odaklı yaptığı araştırmaya göre, Twitter “Trend Konular” (TT) Parçayı belirleyen algoritmada bir kusur var.

Burada bir sorun TT yapılmak tweetler tabi ama tweetler hemen ardından silinse de TT bölümü silinmeyi dikkate almıyor. Yani aynı konu altında yeni tweetler atılmaya devam edecek. Trend olan tweetler silinse de trend olan tweetlerin sayısı azalmıyor.

Araştırmadaki görevlilerden Tuğrulcan Elmas; Türkiye’deki trendlerin yüzde 47’sinin, küresel trendlerin ise yüzde 20’sinin sahte olup botlar tarafından oluşturulduğunu açıkladı.

Ayrıca Elmas, Haziran 2015- Eylül 2019 tarihleri arasında 108 bin bot hesabını ortaya çıkardıklarını açıkladı.

Tespit edilen sahte trendler arasında kimlik avı uygulamaları, kumar promosyonları, dezenformasyon kampanyaları, siyasi sloganlar, savunmasız topluluklara karşı nefret söylemi ve hatta evlilik teklifleri yer alıyor.

Araştırmadaki bir diğer yazar Rebekah Overdorf’un açıklamalarına göre Twitter trendleri oldukça fazla ilgi çektiği için bu durum, oldukça büyük sorunlara yol açabilir.

Overdorf, açıklamalarında örnek olarak trendlerde yer almış olan sahte #SuriyelilerDefolsun etiketini gösteriyor ve medyada büyük tartışmalara yol açmış olan bu etiketin tamamen manipüle amaçlı oluşturulduğunu belirtiyor.

Ve Twitter?

Açıklamalara göre araştırmacılar, Twitter ile iki kere iletişime geçti.

İlkinde herhangi bir değişiklik yapmayı reddeden Twitter, ikinci aşamada araştırmacıların göndermiş olduğu mail’lere cevap vermedi.