Obecnie niemal wszystko odbywa się online – zakupy, płacenie rachunków, praca, wypoczynek i zabawa, więc Twój komputer a nawet telefon posiadają wszystkie informacje na Twój temat. I choć jest to bardzo praktyczne i wygodne, otwiera to również drzwi przed ogromnymi niebezpieczeństwami.

Zawsze znajdą się ludzie o złych intencjach, którzy będą chcieli położyć swoje ręce na Twoich danych, ukraść Twoje pieniądze, a nawet Twoją tożsamość lub po prostu z Tobą zadrzeć.

Czasy kieszonkowców już minęły. W dzisiejszych czasach ludzie, którzy chcą Cię dopaść, używają znacznie bardziej wyrafinowanych metod, aby na tym zarobić, a w sieci jest mniej sposobów, aby się zabezpieczyć, w porównaniu do unikania podejrzanych uliczek i nie trzymania portfela w tylnej kieszeni.

Jednym z takich zagrożeń jest malware, czyli złośliwe oprogramowanie. Wiedza to podstawa, więc chcemy dowiedzieć się, czym jest złośliwe oprogramowanie, jakie są jego rodzaje i jak można się przed nim chronić.

Czym jest malware?

Malware jest określeniem na wszelkiego rodzaju złośliwe oprogramowanie krążące po Internecie. Często zwane jest po prostu wirusem komputerom, ale wirus, to tylko jedna z możliwych jego odmian.

Malware zazwyczaj składa się ze złośliwego kodu opracowanego przez cyberprzestępców, zaprojektowanego w celu spowodowania szkód lub uzyskania nieautoryzowanego dostępu do naszej sieci i danych.

Złośliwe oprogramowanie jest zazwyczaj dostarczane w formie linku lub pliku za pośrednictwem poczty elektronicznej i wymaga od użytkownika kliknięcia na link lub otwarcia pliku w celu uruchomienia złośliwego oprogramowania.

Jakie są rodzaje złośliwego oprogramowania?

Bezpowrotnie minęły czasy, kiedy krzyczało się, że ma się wirusa komputerowego. Świat malware jest tak zróżnicowany jak fauna Puszczy Białowieskiej.

Istnieje wiele różnych gatunków złośliwego oprogramowania, które atakują różne cele i na różne sposoby mogą Ci zaszkodzić.

Poznajmy zatem wroga, aby wiedzieć z czym możemy się zmierzyć.

Wirus

Stary poczciwy wirus komputerowy wciąż powoduje szkody o wartości miliardów dolarów rocznie i nie zamierza się nigdzie ruszać.

Zazwyczaj jest to złośliwy fragment kodu, który jest dołączony do jakiegoś innego pliku lub programu hosta. Gdy tylko na komputerze lub telefonie zainstalowany zostanie program zainfekowany wirusem, replikuje się on jak COVID-19 i powoduje szkody w urządzeniu.

Istnieją również robaki komputerowe, które są nieco inne – nie potrzebują programu-gospodarza i działają samodzielnie.

Trojan

Możemy go dostać nie tylko podczas tygodnia greckiego w naszym ulubionym sklepie. O trojanach mówi się już od dłuższego czasu, a one wciąż wzbudzają strach w sercach nieznających ich osób.

Trojany to złośliwe oprogramowanie, które jest ukryte pod postacią nieszkodliwego dokumentu lub programu. Mogą być praktycznie wszystkim i mogą być wykorzystywane na wiele różnych sposobów.

Ukierunkowane są na konkretne programy, wykradać informacje o użytkowniku, instalować backdoory w urządzeniach użytkownika. Mogą być również wykorzystywane do przeprowadzania znacznie bardziej zaawansowanych ataków.

Adware

To bardzo powszechne zjawisko. Jest to złośliwe oprogramowanie, które infekuje Twoje urządzenie i sprawia, że ciągle widzisz uporczywe reklamy.

Dzieje się tak z wielu powodów. Po pierwsze, może to być sposób na zainfekowanie urządzenia o wiele poważniejszymi zagrożeniami. W większości przypadków jednak Adware jest zaprojektowane tak, aby zarabiać pieniądze za klikanie reklam.

Co ciekawe, nawet niektóre z firm oferujących darmowe VPN zaczęły rozpowszechniać tego typu malware.

Nie powinniśmy się w sumie dziwić. Nie ma nic za darmo.

Spyware

Spyware to jedna z nowocześniejszych form złośliwego oprogramowania. Nie sprawi, że Twój antywirus zacznie piszczeć, ale to może być jeszcze gorsze.

Jest to oprogramowanie, które instaluje się na Twoim urządzeniu i monitoruje całą Twoją aktywność. A to może być cokolwiek – od Twojego ruchu i stron internetowych, które odwiedzasz, do Twoich plików, haseł i wielu innych rzeczy.

Jest to rażące naruszenie prywatności.

Ransomware

To zdecydowanie najcięższy kaliber. Ransomware jest prawdopodobnie największym zagrożeniem dla naszych portfeli w dzisiejszych czasach. W najbardziej ogólnym rozumieniu, ten rodzaj złośliwego oprogramowania blokuje urządzenie przed użytkownikiem i szyfruje wszystkie znajdujące się na nim dane.

Celem może być wyciągnięcie okupu za odblokowanie komputera i danych, lub przejęcie kontroli nad siecią.

Ponadto, wszystkie te typy złośliwego oprogramowania mogą być wykorzystywane zarówno razem, jak i każde z osobna, do przeprowadzania bardziej skomplikowanych ataków.

Skąd wiadomo, że urządzenie jest zainfekowane złośliwym oprogramowaniem?

Istnieje kilka sposobów na wykrycie, że twoje urządzenie zostało zainfekowane jakimś niebezpiecznym oprogramowaniem.

Oto kilka rzeczy, na które należy uważać:

• Twoje urządzenie jest nagle dużo wolniejsze niż wcześniej.
• Twoje połączenie internetowe jest znacznie wolniejsze niż wcześniej, bez wyraźnego powodu.
• Masz mniej miejsca na dysku twardym.
• Niektóre programy nie działają prawidłowo lub cały komputer pracuje nietypowo.
• Ciągle widzisz wyskakujące okienka i reklamy, których nie możesz się pozbyć.
• Strona główna w przeglądarce jest inna niż ta, do której jesteś przyzwyczajony.

Jak można chronić się przed złośliwym oprogramowaniem?

Najważniejszą rzeczą, z którą powinieneś się pogodzić, jest to, że złośliwe oprogramowanie staje się z dnia na dzień coraz bardziej wyrafinowane. I prawdopodobnie nie masz wystarczających środków, aby zabezpieczyć się przed najbardziej wyrafinowanymi atakami w dzisiejszych czasach. Jeżeli ktoś będzie bardzo zmotywowany, żeby Cię dopaść, i tak to zrobi.

Nie znaczy to jednak, że powinieneś podejść do walki nieprzygotowany.

Oto, co możesz zrobić:

• Zachowaj czujność.
  Złośliwe oprogramowanie często ukrywa się pod postacią innych programów. Może to być kusząca reklama w Internecie, e-mail od Janka z pracy. Jeśli nie masz 100% pewności, że jest bezpieczny, lub jeśli e-mail od Janka nie brzmi jakby go napisał Janek, lub jeśli raport, który Ci wysyła, ma być gotowy dopiero za 5 miesięcy – nie otwieraj go.
• Aktualizuj swoje oprogramowanie.
  Aktualizacje nie są tam tylko po to, by denerwować i ponownie przesuwać pasek zadań. Większość z nich to poprawki błędów bezpieczeństwa, więc nie zaniedbuj aktualizacji.
• Zainwestuj w dobry program antywirusowy.
  Unikaj jak ognia wszelkich “darmowych” wynalazków. Prawdziwe antywirusy działają w oparciu o aktualizacje w czasie rzeczywistym, dzięki czemu mogą reagować na coraz to nowsze i trudniejsze zagrożenia.
• Korzystaj z VPN.
  O wiele łatwiej jest zapobiegać problemom niż radzić sobie z ich skutkami. Nikt nie będzie w stanie odszyfrować Twojego dysku po ataku ransomware, ale Ty możesz temu zapobiec. VPN pomoże Ci uniknąć niebezpieczeństw online, a niektóre z lepszych z nich są wyposażone w ochronę przed złośliwym oprogramowaniem, co oznacza, że mogą pomóc Ci uniknąć przykrych niespodzianek.

Zadbaj o profilaktykę

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z czyhających na nich niebezpieczeństw, dopóki sami nie zostaną ofiarą ataku. To błędny tok rozumowania.

Fakt, że przez ostatnich 10 lat nikt nas nie okradł, nie znaczy, że możemy paradować z plikiem banknotów wystających z kieszeni, a to, że z reguły nie łapie nas przeziębienie, nie oznacza, że możemy paradować w zimie bez czapki. Mama nie byłaby zadowolona!

Dobry program antywirusowy i VPN kosztują miesięcznie nie wiele więcej niż paczka chipsów z colą, a zabezpieczają nas przed poważnymi stratami.