Privacy en gegevensbescherming staan weer volop in de schijnwerpers. Niet voor niks, telkens weer blijken er niet alleen veel risico’s te bestaan, maar ook dat de kennis over privacy bij veel mensen te wensen over laat. Toch maken steeds meer mensen zich zorgen over hun privacy en privacyrechten, maar wat kun je doen om jouw gegevens zo veel mogelijk bij jezelf te houden?

De Autoriteit Persoonsgegevens meldde onlangs nog dat maar liefst 94 procent van de Nederlanders zich zorgen maakt over de bescherming van zijn persoonsgegevens. Niet onterecht, elke dag lees je opnieuw over datalekken en andere manieren waarop gegevens lekken naar mensen die er niet bij zouden moeten kunnen. Anoniem browsen is er amper bij.

Ook Aleid Wolfsen van de Autoriteit vindt de zorgen terecht:

In onze digitale samenleving delen we steeds meer en makkelijker onze persoonsgegevens. Gegevens die vaak zeer gevoelige informatie prijsgeven; bijvoorbeeld over je gezondheid, je financiën, je geloof of je koopgedrag. Je privacyrechten helpen je om zeggenschap te houden over je persoonsgegevens. Gebruik ze!

Jouw gegevens op straat?

Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Want wat precies jouw privacyrechten zijn, is voor veel mensen onduidelijk. Zelfs bedrijven hebben moeite het nieuwe woud aan regels te doorzien.

Zo bleken onlangs verschillende grote gamebedrijven op hun websites geen toestemming te vragen om trackingcookies te plaatsen bij bezoekers. Dit is absoluut tegen de regels en moest snel worden aangepast. Nog grappiger was misschien wel het optreden van de acteurs van De Verleiders in De Wereld Draait Door.

Na een gesprek vol desinformatie en onwaarheden, blijkt de site van de heren zich ook niet aan de cookiewetgeving te houden. Overigens hoort dit volgens de acteurs bij de voorstelling, maar dat zouden wij ook zeggen als we betrapt worden op het overtreden van de wet.

Ook worden hackers steeds jonger en slimmer, dus is het zaak goed op de hoogte te zijn.

Wat zijn je privacyrechten precies?

Volgens het onderzoek heeft slechts twaalf procent van de ondervraagden ooit van hun privacyrechten gebruik gemaakt.

Voornaamste redenen dat mensen dat niet doen zijn dat ze deze rechten niet goed kennen, het ze te veel moeite kost, of dat mensen gewoon niet weten hoe ze dit moeten doen. Zo heb je het recht jouw data mee te nemen naar een ander bedrijf. Deze zogenoemde dataportabiliteit is voor veel mensen volledig onduidelijk en hoe ze dit moeten gebruiken al helemaal.

Ook heb je het recht dat bij een automatisch gemaakt besluit (bijvoorbeeld van de belastingdienst), er alsnog door een mens wordt meegekeken.

Hoe oefen je jouw rechten uit?

Het uitoefenen van jouw privacyrechten is niet heel ingewikkeld. Het is vaak al genoeg om een organisatie of bedrijf op jouw rechten te wijzen. Mocht dit nergens toe leiden, kun je ook een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Volgens het onderzoek zouden de meeste mensen dit netjes doen, wanneer ze er achter komen dat hun rechten worden geschonden. Vaak doen ondervraagden beide, om zich er van te verzekeren dat hun klacht goed wordt opgepakt.

Grootste privacyzorgen

Wat is nu de grootste angst van de Nederlander?

Volgens het onderzoek maken we ons het meest zorgen om het mogelijk lekken van een kopie van ons ID-bewijs en sofinummer.

Daarnaast zijn er zorgen dat data van zoekopdrachten ergens terecht komt waar het niet hoort en dat de locatiegegevens van je smartphone verkeerd worden gebruikt. Ook maken veel Nederlanders zich zorgen over de gegevens die zij aan webwinkels verstrekken.

Hoe voorkom je lekken?

Die eerste zorg is lastig te voorkomen, behalve door heel goed op te passen aan wie je jouw ID-bewijs geeft. Zorg er dus altijd voor dat je netjes jouw persoonsgegevens afplakt, wanneer je een kopie van je identiteitsbewijs maakt. Op die manier kan de informatie ook niet worden misbruikt.

De Overheid heeft een app beschikbaar gesteld die die makkelijk voor je maakt, maar de allerbeste manier is toch het afdekken van de gegevens voor je ze inscant of fotografeert. Op die manier kunnen er ook geen digitale plakkers worden verwijderd, waardoor je gegevens mogelijk alsnog op straat komen te liggen.

Veiliger met VPN

De volgende twee angsten zijn beter aan te pakken: namelijk met een VPN.

Door de beveiligde verbinding die je met het netwerk maakt, kunnen anderen niet bij jouw gegevens. Je stelt tracking cookies buitenspel, omdat ze niet langer kunnen zien waar je precies vandaan browset. Zoekmachines kunnen je lastiger volgen (het is niet onmogelijk, als je nog steeds cookies toestaat, dan zijn daar gegevens aan te verbinden) en je zoekopdrachten zijn daarmee niet meer naar jou te herleiden.

VPN voor onderweg

Ook op jouw smartphone is VPN een prima oplossing om te voorkomen dat je gegevens worden gelekt.

Doordat je met een beveiligde verbinding online gaat, zijn jouw gegevens lastig te achterhalen voor anderen.

Overigens ben je ook hier niet honderd procent beschermd. Wanneer je apps toestemming geeft om jouw locatiegegevens te delen, worden die niet geblokkeerd door een VPN. Deze zorgt alleen dat je deze gegevens dan via de beveiligde verbinding doorstuurt. Het is dus nog altijd belangrijk om zelf in de gaten te houden welke toestemmingen je aan apps geeft.

Veilig online winkelen

Een VPN zorgt er voor dat jij lastiger te volgen bent. Je kunt er mee anoniem browsen, maar daar vang je niet alles mee af. Je ontvangt dus in ieder geval minder van die vervelend reclame gebaseerd op waar je online bent geweest.

De gegevens die jij doorgeeft aan een webwinkel, zijn natuurlijk niet geanonimiseerd, anders kan een webwinkel niet bij je bezorgen. Je hebt wel het recht om volledig uit de gegevens van een webshop te worden gehaald, dit kan je aanvragen bij de webwinkel zelf.

Opvallend genoeg voor ondernemers, strookt de wet hier niet helemaal met wat de belastingdienst van ze vraagt. Die eist namelijk van ondernemers dat ze hun gegevens voor vijf jaar bewaren, terwijl de nieuwe wet zegt dat alles na twee jaar verwijderd moet worden.

Dit gaat ongetwijfeld nog een staartje krijgen, we houden je op de hoogte.

Wees je bewust van jouw data

Helemaal wegnemen kunnen we de privacyzorgen niet. De belangrijkste zaken heb je zelf in de hand, jij bepaalt vaak met wie je gegevens deelt. En in sommige gevallen, bijvoorbeeld als er een lek bij een overheidsdienst ontstaat, kun je er zelf helemaal niets aan doen.

Ook de angst van mensen dat hun gegevens via een webwinkel lekken is zeker niet ongegrond. Dan kun je nog zo vaak op je privacyrechten wijzen, het kwaad is al geschied. Het is sowieso aan te raden om goed te kijken naar de instellingen van jouw smartphone.

Ook helpt het eens in de zoveel tijd eens te kijken naar welke apps ondertussen bepaalde rechten hebben verworven. Zo kun je deze weer tijdig uitzetten.

De Autoriteit Persoonsgegevens wijst ook op bewustzijn. Dat is zeker niet onbelangrijk, want hoe meer jij bekend bent wat er met jouw gegevens gebeurt, hoe beter je je kunt wapenen tegen misbruik.

Voorkomen is beter dan genezen

Wees er dus bewust van dat wanneer jij op internet surft, alles dat je doet ergens wordt geregistreerd.

Met een VPN is dit al vele malen minder, maar zelfs dan loont het om oplettend te zijn. Als jij gegevens invoert bij een website, terwijl je met een VPN surft, worden die gegevens nog steeds ergens opgeslagen. Ze zijn weliswaar niet tot jou te herleiden, maar als deze gegevens bijvoorbeeld je naam en adres bevatten, ben je allesbehalve anoniem.

Toch is een goede VPN een mooie eerste stap naar meer anonimiteit online.

De beste VPN’s bieden zowel voor je PC, Mac of smartphone speciale apps aan, waarmee het instellen een fluitje van een cent is.

Wil je zeker weten dat jouw VPN zijn werk goed doet? Lees dan onze blog over hoe je jouw VPN kunt testen.